OUD CENTRUM
Op weg naar ons eindpunt, door de Mageleinstraat, komen we op een nieuw aangelegd plein, eigenlijk vier pleinen: Emile Braunplein, Poeljemarkt, Goudenleeuwplein en Botermakt
Dit wijst er op dat hier vroeger huizen stonden tussen de bekende 3-torenrij van Gent
We zien op deze kaart van 1880 duideijk de bebouwing tussen de St.-Niklaaskerk en het Belfort. Ook tussen Belfort en St.-Baafskathedraal staan nog huizen, waar nu het St.-Baafsplein is met het standbeeld van Jan-Frans Willem en het NTG
We zien ook dat de Belfortstraat (vroeger Borluutstraat) nog niet is door getrokken tot het St.-Jacobs
(Door de fusies van 1965 en 1977 werden heel wat gemeenten rond Gent met Gent samengevoegd (Gent, Mariakerke, Drongen, Wondelgem, Sint-Amandsberg, Oostakker, Desteldonk, Mendonk, Sint-Kruis-Winkel, Ledeberg, Gentbrugge, Afsnee, Sint-Denijs-Westrem en Zwijnaarde) (hierdoor moesten verschillende straatnamen veranderen en vloog madame Borluut, echtgenote van Joos Vijd, schenker van het Lam Gods weg uit de buurt van het St.-Baafs en "verhuisde" ze naar St.-Denijs-Westrem)**
Op de linker foto zien we duidelijk de huizen naast het stadhuis. De ruimte tussen stadhuis en die huizen was de Poeljemakrt (verkoop van kippen)
Op de foto rechts zien we gebouwen staan voor het Belfort en Lakenhalle, de ruimte er voor was de Botermakrt
STADSHAL
Een zeer controversieel gebouw
EEN STUKJE GESCHIEDENIS
De huizen waarvan hierboven sprake waren reeds lang geleden (begin 20ste eeuw) afgebroken, er lag een klein stukje groen aan de kant van het Emile Braunplein (was burgemeester tijdens WO I van 1895 tot 1921 en had de bijnaam Miele Zoetekoeke) (Onder zijn burgemeesterschap vond de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent plaats. Als voorbereiding daartoe werd het centrum aanzienlijk omgebouwd. Tussen de Sint-Baafskathedraal, het Belfort en de Sint-Niklaaskerk werden huizen afgebroken om plaats te maken voor pleinen. De Sint-Michielshelling werd aangelegd en er kwam een doorsteek naar "Bij Sint-Jacobs")
De rest van de open ruimte tussen Belfort en St.-Niklaas werd een parking
In 1997 was er sprake om die parking ondergronds te maken. Hiertegen kwam fel protest en in een referendum spraken de "Gentenaars" zich uit tegen de aanleg van een ondergrondse parking. De stabiliteit van het Belfort en de St.-Niklaaskerk zou in gevaar komen! (Alsof alle Gentenaars plots ingenieurs waren)
De bovengrondse parking bleef behouden
In 2000 schreef het stadsbestuur een internationale wedstrijd uit voor het KOBRA-project (heraanleg KOornmarkt en BRAunplein)
Er waren 28 inzendingen. Vier ontwerpen bleven over. Die vier ontwerpen werden in oktober en november 2003 tentoongesteld in de winkelgalerij Bourdon-Arcade. Gentenaars konden een enquête invullen. Er waren 2.515 geldig ingevulde formulieren. Daarvan waren er 2.075 van Gentenaars. Van die groep sprak 40 procent zich uit voor het ontwerp van het bureau Sant & Co, dat vooral in veel groen voorzag. Het project van Robbrecht, Daem en Van Hee kreeg 31,9 procent achter zich
De jury koos toch voor het project van Robbrecht&Daem en Van Hee omdat het voorstel van Sant & Co niet voldeed aan de vooropgestelde eisen. Dat ontwerp liet geen ruimte voor evenementen. De jury sprak van ?architectuur op internationaal niveau, een indrukwekkend project dat Gent op de kaart zet?
Nog voor de bouw gestart was kwam er reeds zeer veel negatieve reactie
De bouw van de stadshal begon in februari 2011. Toen het stalen skelet vorm kreeg, barstte de kritiek echt helemaal los. De hal kreeg veel scheldnamen: "De Schoapstal" (schaapstal), gedrocht, folie, misbaksel, moord...
- het is lelijk
- het neemt het zicht weg op de torens van Belfort en St.-Niklaaskerk
- de mooie renaissancevleugel van het stadhuis wordt volledig verstopt
- het architectenbureau heeft ons met de simulaties bedrogen
- ook UNESCO is volledig tegen
- het hout dat gebruikt wordt is niet ecologisch en is illegaal
- politieke partijen die in het vorig stadsbestuur de plannen hadden goedgekeurd vielen ze nu aan omdat ze niet meer in het bestuur zaten...
HET GEBOUW ZELF
Het is, zoals de opdracht werd gesteld, een evenementenhal
Stadseigen en culturele organisaties kunnen er gebruik van maken, mits aanvraag en goedkeurig door schepencollege
Het is 40m lang, 16m breed en 20m hoog
Het rust op de hoeken op 4 zware betonnen zuilen. In één van de zuilen zit een lift naar de verdieping er onder, het café en restaurant, fietsenstalling met herstelplaats, artiestenloges en openbare toiletten
De stalen contructie toont duidelijk aan hoe beide spitse daken zijn gecontrueerd, de nok loopt niet horizontaal, maar versterkt het perspectief
Het dak is gemaakt met afrormosiahout (hout uit het tropenwoud van Midden en West-Afrika)
Dit is een zeer duurzame houtsoort, goed bestand tegen chemische stoffen (waar veel van onze gebouwen onder lijden)
Na verloop van tijd zal het hout vergrijzen
Er zitten 1600 openingen (ramen) in het dak en zijwanden
Heel het dak en rechte wanden van de zijkanten zijn afgeschermd met glas
De benedenverdieping gaat over in het terras en in een groenzone
In het parkje is het standbeeld "De Geknielden" (in Gent ook "de piezerkes" genoemd) van George Minne opgesteld dat vroeger meer op de hoek van het Emile Braunplein stond
Een fontein met daaromheen vijf identieke, naakte jongelingen. Het waterbekken zou zelfs een religieuze betekenis kunnen hebben, de 'Bron des Levens' uit het boek Openbaring. Ook op het Lam Gods-schilderij van de Gebroeders van Eyck werd deze als waterput voorgesteld
Er zijn eigenlijk verschillende versies van dit beeld gemaakt. De eerste versie die Minne maakte was in brons en bestemd voor het conservatorium in Brussel
Een tweede versie werd gemaakt op vraag van Henry van de Velde, die een groot bewonderaar was van Minne' s werk. Van de Velde had de opdracht gekregen om het Folkwang Museum in Hagen (Duitsland) in te richten en had zijn vriend Minne gevraagd om een marmeren versie voor de inkomhal te maken
In Wenen hebben ze blijkbaar ook een bronzen versie staan, maar het is alleen maar in Gent dat we er twee hebben!
Twee? Jawel, naast het bronzen model dat ter ere van burgervader Emile Braun werd geplaatst op het gelijknamige plein, staat er ook nog een gipsmodel uit het atelier van de kunstenaar in het Museum voor Schone Kunsten
Volgens de architectenbureaus (Robbrecht & Daem / Marie-José Van Hee) verwijst het gebouw naar vroegere hallen in de steden: de verticaliteit, de scherpe dakbedekking, het dubbele dak, de arcades onderaan
Hier verwijst het dus ook naar de lakenhalle onder het Belfort en naar de gevel van het stadhuis
De hoogte van het gebouw is in functie van de mogelijke evenementen. Een theaterpodium, een circus... is hoog omwille van de activiteiten en belichtingsmogelijkheden!
KRITIEK TERECHT?
Natuurlijk verhindert het gebouw een uitzicht op enkele omringende gebouwen, maar als er vroeger een camionette of vrachtwagen geparkeerd stond moest je ook beetje opzij gaan om de gebouwen te zien!
Zoals op het grondplan te zien is ligt de stadshal niet op de as van de drie torens, maar ligt ze er naast
De gevel van het stadhuis wordt niet volledig verstopt, het hoge gedeelte (rechter kant als men er voor staat) van die gevel blijft zichtbaar, de linker kant van die gevel is nu niet bepaald spraakmakend!
Gezien dit een open constructie is kan men van onder de luifel alle belangrijke gebouwen (Belfort, St.-Niklaaskerk achtergevel, stadhuis...) zien
Is het lelijk? Wat zijn hiervoor de normen?
Protest had Robbrecht & Daem ook al meegemaakt met hun concertgebouw in Brugge, ongeveer dezelfde reacties: lelijk, een bunker, ontsiert de stad, verstopt andere gebouwen...
En denk je dat de Parijzenaars in 1889 content waren met de Eiffeltoren? Vergeet het, het was een metalen onding dat gebouwd werd voor de wereldtentoonstelling. 20 Jaar mocht het er staan en dan moest het weg! Zoals het Atomium in Brussel voor de expo 58, 6 maand en dan weg met dat ding! En heel Sydney ging uit zijn dak toen het nieuwe Opera House in maquette werd voorgesteld. "Dat de Deense architect John Utzon van zeilen houdt moet hij weten, maar daarom hoeft hij hier toch niet zo'n mismaakte zeilboot neer te poten!"
De Eiffeltoren en The Opera House zijn samen met de Empire State Building de meest gefotografeerde monumenten ter wereld!
Ondertussen kreeg de "Schoapstal" al de prijs voor de beste Belgische Architectuur en werd het één van de vijf genomineerden (op 355 inzendingen uit 37 landen) voor de Mies van der Rohe-award (de meest prestigieuze architectuurprijs in Europa)
terug naar Korte Dagsteeg
**Anekdote
Het samenvoegen van gemeenten met de centrale stad was in de jaren 70 van vorige eeuw geen exclusief gebeuren in België, dit gebeurde in vele Europese landen. Zo ook bijvoorbeeld in Griekenland - Athene
Een koppel (de vrouw had gestudeerd aan de Rijksnormaalschool in het regentaat PK)(nu HoGent) reisde naar Griekenland, een hotel op zo'n 30km van Athene. Gezien het toen al drukke verkeer in Athene en de zuiderse mentaliteit van autorijden ("rood licht, dat is iets voor de anderen") reden ze tot een voorstad en namen daar een taxi naar het centrum. Verstandig als een PO-leraar is tekende ze de straatnaam op een papiertje, want Grieks kende ze niet. 's Avonds met de taxi de auto terug ophalen. Ze toonde het papiertje aan de taxichauffeur. Die zette gezwind aan en een kwartiertje later stonden ze in de straat... Ze herkenden niets. Nogmaals het papiertje getoond om te "zeggen" dat dit niet de juiste straat was. Met wat gebrekkig Engels toonde de chauffeur het straatnaambordje en het papiertje, en dat bleek hetzelfde te zijn. Hij wenkte hen om terug in te stappen en reed verder. Fier als een pauw toonde hij opnieuw de straatnaam en papiertje, maar... weer de verkeerde straat! Na vijf pogingen is hij naar zijn huis gereden, ze kregen een avondmaal en mochten daar overnachten. 's Anderendaags opnieuw de baan op en na de 2de rit vonden ze eindelijk de auto terug!
Het bleek zoiets als "Kerkstraat", een straatnaam die bijna in elke gemeente voorkomt. Athene had die straatnamen nog niet gewijzigd, er bleken zo'n twintigtal "Kerkstraten" te zijn in de stad!
